hayat sanat edebiyat

  Malcolm ve Marie, Sam Lavinson’ın yeni filmi. Amerikan HBO kanalında gösterilen ve çok ses getiren Euphoria dizisinin senaristliğini ve yönetmenliğini yapan Lavinson 2020 yapımı Pieces of a Woman filminin de yapımcıları arasında olan genç bir yönetmen. Malcolm ve Marie siyah beyaz ve tek mekanda çekilmiş. Uzun tek çekim ve diyaloglarla ilerleyen filmin dikkat çeken diğer bir özelliği de mekan kompozisyonu. Bunu bazen uzak çekimle bazen de oyuncunun ruh durumuna eşlik edecek, birleştirecek, tamamlayacak şekilde yakın çekimle, nesneden, eşyadan öteye geçirerek seyirciye sunuyor. Oyuncunun yaslanacağı, destek alacağı, duygularını daha kolay ifade edeceği kompozisyon dizaynı yönetmenin de meramını en kestirme ve etkili bir şekilde anlatmasına yardımcı olacağından bazen oldukça sade olmuş. Malcolm başarılı filminin galasının ertesinde sevgilisi Marie’yle yapımcısının kiraladığı saray yavrusu geniş bahçeli, cam duvarlı eve gelirler. Görünüşe göre oldukça mutludurlar. Faka...

  Yazar ve sanatçı için şöyle yaygın bir kanı var; siyasetten bahsetmese, o kulvara hiç girmese iyi olur. Siyasete bulaştıkça sanatına ya da eserine zarar veriyor. Kast edilen zarar nedir biraz muğlak. Siyasetin kaba, estetikten uzak dilini eserine, oyununa, sanatına, resmine yansıtıyor ya da uyguluyorsa düşünülmesi gereken nokta tam da burasıdır. Siyaset düz, zorba ve pragmatiktir. Siyasetin dili sevgiden şefkatten uzaktır ve sınırları esnetilemeyecek kadar katıdır. Yazar siyasetten de beslenebilir ve dilinin sınırlarını olabildiğince esneterek yeni anlamlarla yeni gerçeklikler yaratır. Yaratılan gerçeklik elbette ki oldukça politik olabilir.  Bu girizgahı  Elçin Poyrazlar ’ın  Doğan Kitap ‘tan çıkan Ecel Çiçekleri  romanı için yaptım. Ecel Çiçekleri yazarın dördüncü romanı. Poyrazlar’ın  Mantolu Kadın romanındaki aile içi şiddet, kadına şiddet, çocuk gelinler ve kadın cinayetleri bu romanda da de...

 ERKEKLİĞE ÇAĞRI Èdouard Louis’nin Babamı Kim Öldürdü adlı oldukça kısa romanı Ayberk Erkay çevirisiyle Can Yayınları etiketiyle yayımlandı. Kısa ve yoğun anlatımıyla “erkekliğin” etrafında dolanan ayrıksı, suya sabuna dokunan siyaseti politikayı es geçmeden meramını anlatmayı başaran türden bir roman. Genç yazarın, üçlemesinin son bölümü olan Babamı Kim Öldürdü romanı Kemal Aydoğan tarafından tiyatro sahnesine de uyarlandı. Birçok yazarın ama özellikle erkek yazarların irdelediği, denediği baba oğul çatışmasını konu alan edebi çalışmalar çoğunlukta. Buna ister Freud’un Oidipus Kompleksinden kaynaklı deyin ister başka bir şey, neredeyse her erkek babasıyla bir şekilde çekişiyor, tartışıyor, çatışıyor. David Vann’ın Bir İntihar Efsanesi (Can Yayınları, 2012) kitabında da Kemal Varol’un Âşıklar Bayramı ’nda da (İletişim Yayınları, 2018) bu türden olgular işlenmekte. Fakat Babamı Kim Öldürdü romanında klasik bir baba oğul çatışmasından ziyade babasından şiddet gören...